• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کلید

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مجهول النسب


مجهول النَّسَب به کسی گفته می‌شود که نسبش ناشناخته است.
از آن به مناسبت در باب‌های اقرار، قضاء، قصاص و دیات سخن گفته‌اند.


نسب ناشناخته با اقرار، بینه و استفاضه ثابت می‌شود.
[۱] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۷۳.    


۱.۱ - ادعای فرزندی کودک

اگر کسی مدعی فرزندی کودکی باشد، در صورتی که کودک مجهول النسب باشد و مدعی دیگری وجود نداشته باشد، ادعای او بدون نیاز به تصدیق کودک، پذیرفته و حکم به ثبوت نسبت می‌شود و احکام آن، همچون ارث بردن از یکدیگر، محرمیت و حرمت ازدواج میان آن دو، جاری می‌گردد. دیوانه نیز همین حکم را دارد؛ لیکن اگر کسی مدعی فرزندی بالغی باشد، پذیرش ادعای وی منوط به تصدیق آن فرد است.
[۲] حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۷، ص۵۱۸.    
[۳] حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۸، ص۵۷۳ – ۵۷۴.

چنانچه دو یا چند نفر در فرزندی کودکی اختلاف کنند، ادعای هیچ یک پذیرفته نمی‌شود، مگر با بینه یا -به تصریح جمعی- با قرعه در صورت عدم وجود بینه،
[۴] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۵۶.    
مقصود از بینه، گواهی دو مرد عادل بر درستی ادعای یکی از ادعا کنندگان است. بنابر قول مشهور، نسب با شهادت یک مرد و دو زن عادل، ثابت نمی‌شود.
[۵] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۷۳.    

اگر کودک مجهول النسب بمیرد و کسی مدعی فرزندی او برای خود باشد، در صورت فقدان مدعی‌ای دیگــر بــر خلاف ادعای او، اموال باقی مانده از کودک به او می‌رسد.
[۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۶۷.    

بنابر قول مشهور، حکم یاد شده در صورتی که میت، مجهول النسب بالغ باشد نیز جاری است.
[۷] شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۱، ص۱۳۳-۱۳۴.    
[۸] حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۸، ص۵۷۲.


۱.۲ - ادعای بردگی کودک

اگر کسی مدعی بردگی کودکی مجهول النسب که در دست او است باشد، حکم به بردگی او می‌شود و چنانچه کودک در دست دو نفر باشد و هر دو مدعی بردگی او برای خود باشند، به بردگی کودک برای هر دو حکم می‌گردد،
[۹] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۰، ص۴۷۶.    
و اگر فرد مجهول النسب بالغ باشد، ثبوت بردگی منوط به تصدیق او است و اگر ادعای مدعی را انکار کند، ادعای بردگی پذیرفته نمی‌شود.
[۱۰] شیخ طوسی، المبسوط، ج۸، ص۲۹۰.


۱.۳ - قاتل مجهول النسب

چنانچه فرد مجهول النسب کشته شود و قاتل وی معلوم نباشد، در صورتی که مورد از موارد لوث باشد، حاکم شرع ولی او است و همانند ولی دم اقامه قسامه می‌کند و بر فرض ثبوت و اخذ دیه، دیه به بیت المال واریز می‌شود.
[۱۱] فاضل، جامع المسائل، ج۲، ص۴۳۰.
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، ج۲، ص۵۳۶.

چنانچه شخصی کودکی مجهول النسب را بکشد و مدعی باشد مقتول، فرزند او بوده است، قصاص نمی‌شود.
[۱۳] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۷۵.


۱.۴ - عاقله مجهول النسب

عاقله مجهول النسب، امام (علیه‌السّلام) است. بنابراین، در صورت ارتکاب جنایت، دیه‌اش بر عهده امام (علیه‌السّلام) خواهد بود.
[۱۴] شیخ طوسی، المبسوط، ج۷، ص۱۸۲.
[۱۵] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۸۸ -۱۹۰.


۱. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۷۳.    
۲. ↑ حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۷، ص۵۱۸.    
۳. ↑ حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۸، ص۵۷۳ – ۵۷۴.
۴. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۵۶.    
۵. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۷۳.    
۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۵، ص۱۶۷.    
۷. ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۱، ص۱۳۳-۱۳۴.    
۸. ↑ حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۸، ص۵۷۲.
۹. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۰، ص۴۷۶.    
۱۰. ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ج۸، ص۲۹۰.
۱۱. ↑ فاضل، جامع المسائل، ج۲، ص۴۳۰.
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، ج۲، ص۵۳۶.
۱۳. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۷۵.
۱۴. ↑ شیخ طوسی، المبسوط، ج۷، ص۱۸۲.
۱۵. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۸۸ -۱۹۰.


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۷، ص۵۳۶.
۰:۴۳.



جعبه ابزار