• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محفوظ بن احمد کلوذانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محفوظ بن احمد کلوذانی


محفوظ بن احمد کلوذانی (۴۳۲ ـ ۵۱۰ هـ.ق) فقیه، اصولی، متکلم، ادیب و شاعر برجسته حنبلی مذهب قرن پنجم (هجری قمری) بود.
او به پرهیزگاری، خوش‌خلقی، دقت در فقه و اصول و اشعار دل‌نشین شهرت داشت.
وی نزد بزرگانی چون ابویعلی فرّاء، حسن جوهری، و محمد جازری دانش آموخت و شاگردانی چون ابن ناصر سلفی و عبدالقادر جبلی تربیت کرد.
آثار فراوانی از جمله الهدایه، الخلاف الکبیر، التمهید و منظومه‌هایی چون دالیه و عقیدة أهل الأثر دارد.
ایشان در جمادی‌الآخر سال ۵۱۰ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.


ابوالخطاب محفوظ بن احمد بن حسن کلوذانی بغدادی أزجی
[۱] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
[۳] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
[۴] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، النجوم الزاهرة، ج۵، ص۲۱۲.    
[۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۸] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
[۹] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
[۱۰] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
[۱۱] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
[۱۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
[۱۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۴۷۷.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
[۱۶] ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۰.    
[۱۷] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۰.    
[۱۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۹۱.    
اصل او از کلواذی قریه‌ای در حومه بغداد است.
[۱۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۲۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۴۷۷.    
وی در دوم شوال
[۲۱] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۲۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
سال ۴۳۲ (هجری قمری)
[۲۳] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
[۲۴] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۲۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
[۲۷] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۲۸] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
در بغداد متولد شد.
[۲۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
[۳۰] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۳۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
او ادیب،
[۳۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
فقیه،
[۳۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۳۴] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
اصولی،
[۳۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
متکلم،
[۳۶] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
شاعر،
[۳۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
از بزرگان حنابله
[۳۸] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
[۳۹] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
[۴۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
[۴۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
[۴۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۳.    
[۴۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
[۴۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۲۱.    
[۴۵] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
و از فقهای بغداد بود.
[۴۶] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
[۴۷] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
ایشان مردی ثقه، عابد، پرهیزگار خوش اخلاق و خوش مشرب بود و اشعاری ناب و دلنشین داشت.
[۴۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
[۴۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
[۵۰] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۵۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۵۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۵۳] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
ابن رجب بعضی از اشعار او را نقل کرده و او را به کثرت تحقیق، دقت در مسائل فقه و اصول توصیف کرده است.
نظرات و فتاوای فقهی وی نیز با دیگران تفاوت داشته و منحصر به فرد بود که ابن رجب به بسیاری از آن‌ها اشاره نموده است.
[۵۴] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    


ابوالخطاب از استادانی همچون؛ ابویعلی محمد بن حسین بن فرّاء،
[۵۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
[۵۶] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
[۵۷] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
[۵۸] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
[۵۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۶۰] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
[۶۱] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
حسن بن علی جوهری،
[۶۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
[۶۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۶۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۶۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
[۶۶] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
محمد بن حسین جازری،
[۶۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
ابوطالب محمد بن علی بن فتح عشاری،
[۶۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۶۹] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
[۷۰] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
ابوالفضل بن کوفی، ابوجعفر محمد بن مسلمه،
[۷۱] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
[۷۲] ابن ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
ابوحسین بن مهتدی و حسن بن غالب بن مبارک بهره برده است.
[۷۳] ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    


محفوظ بن احمد شاگردانی داشته که از جمله آنها؛ ابن ناصر سلفی،
[۷۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
ابومعمّر مبارک بن احمد بن عبدالعزیز أزجی انصاری،
[۷۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
[۷۶] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
[۷۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۷۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
وفاء بن أسعد ترکی،
[۷۹] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
ابوالفتح بن شاتیل،
[۸۰] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
شیخ عبدالقادر جبلی و محمد بن علی بن خضیر صیرفی
[۸۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
[۸۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
[۸۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
از شاگردان وی هستند.
[۸۴] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۹۰.

بغدادی بسیاری از شنیده‌های خود را به نگارش درآورده و تصنیفات او در فقه، اصول و مسائل اختلافی است.
[۸۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب ج۶، ص۴۵.    
[۸۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
[۸۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
[۸۸] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
کتاب‌هایی تالیف کرده که عبارت‌اند از:
• الهدایه در فروع فقه حنبلی؛
[۸۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
[۹۰] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۵، ص۲۱۲.    
[۹۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۹۲] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
[۹۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۹۴] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۹۵] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
• الخلاف الکبیر
[۹۶] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
که الانتصار فی مسائل الکبار نیز نامیده شده است؛
[۹۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۹۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۱۳۰.    
[۹۹] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۰۰] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    

• الخلاف الصغیر
[۱۰۱] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
یا رؤوس المسائل؛
[۱۰۲] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۰۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۰۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۱۰۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
[۱۰۶] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
• التهذیب در واجبات؛
[۱۰۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
[۱۰۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۰۹] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۱۰] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
• التمهید در اصول فقه؛
[۱۱۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۱۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون،ج۱، ص۳۲۱.    
• العبادات الخمس؛
[۱۱۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۲.    
[۱۱۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۱۶] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
• مناسک الحج؛
[۱۱۷] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
• قصیده دالّیه و مقطعات دیگری از شعر؛
[۱۱۸] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
• عقیدة اهل الاثر؛ منظومه‌ای کوچک که به چاپ رسیده است.
[۱۱۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۹۱.    

کلوذانی درنهایت، در جمادی الآخر
[۱۲۰] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
[۱۲۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۵.    
[۱۲۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
[۱۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۳.    
[۱۲۴] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
[۱۲۵] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
سال ۵۱۰ (هجری قمری)
[۱۲۶] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
[۱۲۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۱۳۰.    
[۱۲۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۱.    
[۱۲۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
[۱۳۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
[۱۳۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۳.    
[۱۳۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
[۱۳۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۳۴] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۳۵] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
[۱۳۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
[۱۳۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
[۱۳۸] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
در ۷۸ سالگی از دنیا رفت
[۱۳۹] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
او در جامع القصر بغداد،
[۱۴۰] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
[۱۴۱] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
کنار احمد بن حنبل دفن شد.
[۱۴۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
[۱۴۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۴۴] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
(دیگر منابع:
[۱۴۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
[۱۴۶] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
[۱۴۷] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
[۱۴۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
[۱۴۹] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
[۱۵۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
[۱۵۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
[۱۵۲] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
[۱۵۳] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
[۱۵۴] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
[۱۵۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
[۱۵۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
[۱۵۷] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
[۱۵۸] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۶۳.
)
۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
۳. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
۴. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، النجوم الزاهرة، ج۵، ص۲۱۲.    
۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۸. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
۹. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
۱۰. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
۱۱. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
۱۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
۱۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۴۷۷.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
۱۶. ↑ ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۰.    
۱۷. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۰.    
۱۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۹۱.    
۱۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۲۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۴۷۷.    
۲۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۲۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۲۳. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
۲۴. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۲۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
۲۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۲۸. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۲۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
۳۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۳۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۳۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
۳۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۳۴. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۳۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۳۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۳۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۳۸. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
۳۹. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
۴۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
۴۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
۴۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۳.    
۴۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
۴۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۲۱.    
۴۵. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
۴۶. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
۴۷. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۴۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
۴۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
۵۰. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۵۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۵۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۵۳. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
۵۴. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
۵۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
۵۶. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
۵۷. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
۵۸. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
۵۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۶۰. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
۶۱. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
۶۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
۶۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۶۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۶۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
۶۶. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
۶۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۶۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۶۹. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
۷۰. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
۷۱. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
۷۲. ↑ ابن ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۳.    
۷۳. ↑ ابن دمیاطی، احمد بن ایبک، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، ص۱۷۱.    
۷۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
۷۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
۷۶. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
۷۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۷۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۷۹. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
۸۰. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
۸۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۳۴۸.    
۸۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۴.    
۸۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۸۴. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۹۰.
۸۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب ج۶، ص۴۵.    
۸۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
۸۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
۸۸. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۸۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
۹۰. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۵، ص۲۱۲.    
۹۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۹۲. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
۹۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۹۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۹۵. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۹۶. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۱.    
۹۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۹۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۱۳۰.    
۹۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۰۰. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
۱۰۱. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
۱۰۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۰۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۰۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۱۰۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
۱۰۶. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۲.    
۱۰۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
۱۰۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۰۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۱۰. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۱۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون،ج۱، ص۳۲۱.    
۱۱۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۲.    
۱۱۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۱۶. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱۷. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱۸. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۹۱.    
۱۲۰. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
۱۲۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۵.    
۱۲۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
۱۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۳.    
۱۲۴. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
۱۲۵. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
۱۲۶. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
۱۲۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۱۳۰.    
۱۲۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۲۱.    
۱۲۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۳۴۱.    
۱۳۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۵۴۷.    
۱۳۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۱۳.    
۱۳۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
۱۳۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۳۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۳۵. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
۱۳۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
۱۳۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
۱۳۸. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
۱۳۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۶.    
۱۴۰. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
۱۴۱. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
۱۴۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۶.    
۱۴۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۴۴. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، الذیل علی طبقات الحنابله، ج۱، ص۲۷۶.    
۱۴۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۹۵.    
۱۴۶. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۸۰.    
۱۴۷. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۱۲.    
۱۴۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۴۵.    
۱۴۹. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۵۲۴.    
۱۵۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۵، ص۲۵۲.    
۱۵۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۷، ص۱۵۲.    
۱۵۲. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۵۸.    
۱۵۳. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۵۲.    
۱۵۴. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۲۰۲۲.    
۱۵۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۱.    
۱۵۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶.    
۱۵۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۱۸۸.    
۱۵۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۶۳.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محفوظ بن احمد کلوذانی»، ج۴، ص۲۷۶.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 6 (قمری) | اصولیان قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سال 510 (قمری) | زادگان سال 432 (قمری) | شاعران قرن 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | فقهای حنبلی قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار