کرجی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد ـ کَرَجی (۴۵۸ ـ ۵۳۲ه )
ابوالحسن محمد بن عبدالملک بن محمد کرجی.
در سال ۴۵۸ه
در کرج متولد شد و تمام عمر خود را در طلب علم و نشر آن سپری کرد. وی در شهرهای گوناگون مانند کرج، همدان، اصفهان و بغداد۱ از مشایخی چون مکی بن منصور بن علاّن سلاّر کرجی، ابوالقاسم علی بن احمد بن بیان رزّاز، ابوعلی محمد بن سعید بن نَبْهان، ابوالحسن حسین بن علاّف، ۲ احمد بن عبدالرحمان ذکوانی و جدش ابومنصور کرجی حدیث شنید۳ و فقه را نیز از محمد بن احمد بن ابی منصور اصفهانی فرا گرفت. ۴ برخی، ابواسحاق شیرازی شافعی ( م۴۷۶ه ) را نیز از استادان او به شمار آورده اند؛ ۵ ولی ابن شهبه آن را اشتباه دانسته و رد کرده است. ۶ ابن عساکر، ابوموسی مَدینی، ابوسعد سمعانی و جماعتی دیگر از او روایت کرده اند. ۷ فرزندان او ابومَعْمَر وهب اللّه و ابومَعْشر رزق اللّه نیز از مشایخ ابوسعد سمعانی به شمار می روند. ۸ ابوالحسن کرجی فردی خوش معاشرت و صاحب کیاست و فراست و فصاحت بود. وی در نماز صبح قنوت به جا نمی آورد و در توجیه این کار خود می گفت: امام شافعی گفته است هر گاه صحتِ حدیثی نزد شما ثابت شود قول مرا رها کرده و حدیث را بگیرید و در حدیث صحیح نزد من ثابت شده که پیامبر صلی الله علیه و آله در نماز صبح قنوت را ترک می کرد. وی در ماه شعبان ۵۳۲ درگذشت. ۹
آثار او عبارت اند از: الفصول فی اعتقاد الائمة الفحول۱۰ که در آن به اقوال پیشوایان چهار گانه اهل سنت در اصول عقاید و همچنین به اقوال سفیان ثوری، عبدالرحمان اوزاعی، عبداللّه بن مبارک، لیث بن سعد و اسحاق بن راهویه اشاره شده است، تفسیر قرآن، کتاب مختصری در فقه به نام الذرائع فی علم الشرائع. ۱۱ همچنین از آثار منسوب به او قصیده بائیه معروف به عروس القصائد فی شموس العقائد در بیش از دویست بیت است که عبدالوهاب سُبکی با استناد به قراینی ثابت کرده است باید همه یا بعضی از آن را
این نظر که مقتضی قول به تجسیم است به دروغ بر او بسته باشند. ۱۲
پی نوشت ها
[۳] ـ المنتظم ۱۷ / ۳۳۱. ۲ ـ طبقات الشافعیة الکبری ۶ / ۱۳۷. ۳ ـ تاریخ الاسلام ۳۶ / ۲۹۴. ۴ ـ طبقات الشافعیة الکبری ۶ / ۱۴۰. ۵ ـ طبقات الشافعیه ( أسنوی ) ۲ / ۱۸۱. ۶ ـ طبقات الشافعیه ( ابن شهبه ) ۱ / ۳۱۰. ۷ ـ معجم الشیوخ ۲ / ۹۷۰. ۸ ـ الانساب ۵ / ۴۷. ۹ ـ المنتظم ۱۷ / ۳۳۱. ۱۰ ـ البدایة و النهایه ۱۲ / ۲۱۳. ۱
[۴] ـ شذرات الذهب ۴ / ۱۰۰. ۱۲ ـ طبقات الشافعیة الکبری ۶ / ۱۴۰ ـ ۱۴۲.
دیگر منابع: الاِشاره الی وفیات الاعیان ۲۷۱؛ الکامل فی التاریخ ۱۱ / ۶۶؛ تذکرة الحفاظ ۴ / ۱۲۷۷؛ الإعلام بوفیات الأعلام ۱ / ۳۵۵؛ العبر ۲ / ۴۴۳؛ مرآة الجنان ۳ / ۱۹۹؛ النجوم الزاهره ۵ / ۲۶۲؛ موسوعة طبقات الفقهاء ۶ / ۲۸۱؛ کشف الظنون ۱ / ۸۲۶ و ۲ / ۱۲۷۱؛ هدیة العارفین ۲ / ۸۷؛ معجم المؤلفین ۱۰ / ۲۵۸.
(
۴۶۵ ـ
۵۳۹ هـ.ق)
۶-
۷ (هجری قمری)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «ابراهیم»، ج۴، ص۳۷۵.
