• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قوامی رازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: بدرالدین قوامی رازی

بدرالدین قوامی رازی (اواخر قرن پنجم ـ پیش از ۵۶۰ هـ.ق) شاعری شیعی و فصیح، در نیمهٔ نخست سدهٔ ششم (هجری قمری) در ری می‌زیست.
عوفی او را از شاعران خوش‌طبع دورهٔ سلجوقیان دانسته، او را هم‌رتبهٔ حسان نامیده و با لقب شرف‌الشعرا ستوده است.
بیشتر اشعار وی در مدح، منقبت و رثای خاندان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و بزرگان شیعه است.
بخش دیگری از آثارش در وعظ، زهد و غزل‌های عاشقانه است.
برخی از مخالفان آثارش را از بین بردند.
عوفی معتقد است او به سبب خدمت و مدح قوام‌الدین طغرایی، به تخلص قوامی شناخته شده است.
دیوانی از اشعار او بر جای مانده که میر جلال‌الدین حسینی اُرموی آن را گردآوری و در سال ۱۳۳۴ (هجری شمسی) منتشر کرد.
سرانجام پیش از سال ۵۶۰ (هجری قمری) درگذشت.


امیر بدرالدین شرف الشعرا قوامی رازی خباز از شاعران مشهور شیعه در نیمه نخست سده ششم (هجری قمری) بود که در ری می‌زیست و از فصیحان آن دیار به شمار می‌آمد.
[۱] شوشتری، سید نورالله، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۶۱۶.

حتمالاً در اواخر قرن پنجم (هجری قمری) به دنیا آمده و تا پیش از سال ۵۶۰ (هجری قمری) زنده بوده است.
[۲] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۷.


رازی چنان که از لقب و نیز پاره ای اشعارش برمی آید، به شغل نانوایی اشتغال داشت.
[۳] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۶.

عوفی از عالمان قرن هفتم (هجری قمری) ، در کتاب خود وی را از شاعران خوش طبع روزگار سلجوقیان شمرده و با تجلیل از شخصیت و شعر این شاعر شیعی، چند قطعه از اشعارش را آورده است.
[۴] گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.

وی بدرالدین را در فصاحت همانند حسان دانسته و او را به شرف الشعرا ملقب گردانیده است.
[۵] گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.

عوفی درباره تخلص بدرالدین به قوامی معتقد است؛ چون در خدمت قوام الدین طغرایی بوده و او را ستوده است، چنین نسبتی به وی داده اند.
[۶] گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.


قوامی درون مایه بیشتر اشعارش در مدح و منقبت و رثای خاندان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و بزرگان شیعه بوده است.
[۷] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۷.

به گفته قاضی سیدنوراللّه شوشتری، مخالفان همه سروده هایش را نابود کردند.
[۸] شوشتری، سید نورالله، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۶۱۶.

بخشی دیگر از سروده های این شاعر ایرانی در وعظ و زهد و غزل های عاشقانه بوده،است.
همچنان که در پاره ای اشعار خود به ستایش شخصیت های معروف عصر خود همچون علی بن مرتضی رئیس ری، قوام الدین ناصر بن علی درگزینی طغرایی وزیر سلطان سنجر سلجوقی،
[۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۸۹۰.    
شرف‌الدین محمد نقیب@النقبای ری ( ۵۰۴ ـ ۵۶۶ هـ.ق)، قاضی حسن استرآبادی ( م ۵۴۱ هـ.ق) و امیر عبادی دانشمند معروف (م ۵۴۷ هـ.ق) پرداخته و با عمادی شهریاری، شاعر معروف این عصر مراوده داشته است.
[۱۰] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۸۴.


شرف‌الشعرا از خود سروده های بسیاری بر جای نهاد. بخشی از مجموعه سروده های این شاعر نامدار ایرانی را مرحوم میرجلال الدین حسینی اُرموی جمع آوری و پس از تصحیح و تحقیق در سال ۱۳۳۴ (هجری شمسی) در چاپخانه سپهر به چاپ رسانید.
این مجموعه اشعار، با نام دیوان شرف الشعرا بدرالدین قوامی رازی هم اکنون موجود است.

بدرالدین این شاعر فارسی سُرای شیعه ـ حدوداً ـ پیش از سال ۵۶۰ (هجری قمری) درگذشت .
(دیگر منابع:
[۱۱] هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء،، ج۱، ۱۷۰۱.
[۱۲] هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء،، ج۳، ۱۷۰۱.
[۱۳] خیام پور،عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۷۶.
[۱۴] شبستری، عبدالحسین، مشاهیر شعراء الشیعه، ص۲۳۲.
[۱۵] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۱، ص۱۵۶۸۴.
[۱۶] صفا، ذبیح‌الله، گنج سخن، ص۲۸۸-۲۱۱.
[۱۷] معین، محمد، فرهنگ معین، ج۶، ص۱۴۸۰.
[۱۸] قوامی زازی، بدرالدین، دیوان قوامی رازی
)

۱. ↑ شوشتری، سید نورالله، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۶۱۶.
۲. ↑ صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۷.
۳. ↑ صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۶.
۴. ↑ گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.
۵. ↑ گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.
۶. ↑ گرانویل براون، ادوارد، لباب الالباب، ص۷۲۳.
۷. ↑ صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۶۹۷.
۸. ↑ شوشتری، سید نورالله، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۶۱۶.
۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۸۹۰.    
۱۰. ↑ نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۸۴.
۱۱. ↑ هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء،، ج۱، ۱۷۰۱.
۱۲. ↑ هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء،، ج۳، ۱۷۰۱.
۱۳. ↑ خیام پور،عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۷۶.
۱۴. ↑ شبستری، عبدالحسین، مشاهیر شعراء الشیعه، ص۲۳۲.
۱۵. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۱، ص۱۵۶۸۴.
۱۶. ↑ صفا، ذبیح‌الله، گنج سخن، ص۲۸۸-۲۱۱.
۱۷. ↑ معین، محمد، فرهنگ معین، ج۶، ص۱۴۸۰.
۱۸. ↑ قوامی زازی، بدرالدین، دیوان قوامی رازی


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «بدرالدین قوامی رازی»، ج۴، ص۲۶۷-۲۶۸.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 560 (قمری) | شاعران شیعه قرن 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار