اسماعیل مشهدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
(
۴۵۷ ـ
۵۴۱ هـ.ق)
۶-
۷ (هجری قمری)
محمد بن اسماعیل مشهدی (
۴۵۷ ـ
۵۴۱ هـ.ق) فقیه و محدث شیعی بود و عمری نسبتاً طولانی یافت.
او نزد شماری از بزرگان و شاگردان شیخ طوسی، از جمله حسین بن مظفر حمدانی، جعفر بن محمد دوریستی و علی بن عبدالصمد تمیمی روایت آموخت.
ایشان شاگردانی برجسته چون رضیالدین حسن بن فضل طبرسی و علی بن محمد تمیمی پرورش داد.
سمعانی در
التحبیر یاد کرده که در مشهد از او مطالبی شنیده است، از جمله روایت صحیفه امام
علی بن موسی الرضا (علیهالسلام).
ضیاءالدین فضلاللّه راوندی و دو فرزندش نیز در ۵۳۲ (هجری قمری) از او اجازه روایت گرفتند.
محسن امین به نقل از منابعی آورده که وی مناظرهای در موضوع امامت با ابوبکر اسحاق کرامی داشته است.
از آثار او دو کتاب
المسموعات و
المجموع یاد شده است.
وی سرانجام در
ذیالحجه ۵۴۱ (هجری قمری) در زادگاهش سناباد درگذشت.
ابوالبرکات ناصحالدین محمد بن اسماعیل بن فضل حسینی مشهدی علوی راوندی فقیه و محدث
شیعی بود.
او بین
سادات علوی فردی محترم بود و عمری نسبتا طولانی داشت.
ایشان از بزرگان بسیاری بهره برد و از ایشان روایت نمود.
ناصحالدین اساتید بزرگی از جمله برخی از شاگردان
شیخ طوسی همچون
محییالدین حسین بن مظفر حمدانی،
ابوالوفاء و عبدالجبار،
جعفر بن محمد دوریستی و برخی دیگر مانند
ابوالحسن علی بن عبدالصمد تمیمی و
ابومحمد حسن بن احمد سمرقندی داشت.
ابوالبرکات شاگردی همچون سمعانی داشت و از دیگر شاگردان او میتوان به
رضیالدین حسن بن فضل بن حسن طبرسی و
علی بن محمد بن علی تمیمی صاحب
منیة الداعی اشاره نمود.
ضیاءالدین فضل اللّه راوندی و دو فرزندش علی و احمد نیز در سال ۵۳۲ (هجری قمری) از او اجازه روایت گرفتهاند.
محمد بن اسماعیل که دربارهاش صاحب
مستدرکات مینویسد: «سمعانی در کتاب
التحییر خود از او یاد کرده و میگوید من از او در مشهد مطالبی شنیدم که ازجمله آنها صحیفه علی بن موسی الرضا (علیهالسلام) بود.»
علوی که دربارهاش محسن امین صاحب
اعیان الشیعه به نقل از صاحب
تبصرة العوام مینویسد: «او مناظرهای نیز در موضوع امامت با ابوبکر اسحاق کرامی داشت.»
راوندی دو اثر داشت که عبارتند از:
• المسموعات؛
• المجموع.
مشهدی در ماه ذی الحجه سال ۵۴۱ (هجری قمری) در قریه سناباد درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن اسماعیل مشهدی»، ج۴، ص۳۸۹.