مازری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن علی مازری (
۴۵۳ ـ
۵۳۶ هـ.ق) فقیه
مالکی، محدث، حافظ، اصولی، متکلم و ادیب نامدار بود.
او نزد استادانی چون ابوالحسن ربعی لخمی و عبدالحمید سوسی دانش آموخت.
شاگردان بزرگی همچون قاضی عیاض، ابن فرس و ابن مقریء از ایشان روایت کرده‌اند.
وی در اصول فقه، فقه مالکی و
حدیث جایگاهی ممتاز داشت و در علوم دیگر چون حساب و پزشکی نیز نظر می‌داد.
به خوش‌خُلقی و خوش‌بیانی معروف بود و قلمش را رساتر از زبانش دانسته‌اند.
آثار او متعدد است؛ از مهم‌ترین آنها
ایضاح المحصول فی برهان الاصول،
المعلِم بفوائد صحیح مسلم (پایهٔ کتاب الاکمال قاضی عیاض)،
شرح التلقین (در فقه مالکی در ده مجلد)،
نظم الفرائد فی علم العقائد،
تعلیق علی المدوّنه و
الکشف و الأنباء فی الرد علی الاحیاء غزالی است.
وی در ۱۸
ربیع‌الاول ۵۳۶ (هجری قمری) در ۸۳ سالگی در مهدیه درگذشت و در مستنیر، میان مهدیه و سوسه، دفن شد.
ابوعبداللّه محمد بن علی بن عمر تمیمی مازری اندلسی منسوب به مازَر، شهرکی در جزیره صقلیه
اندلس است.
او محدث، حافظ، فقیه مالکی، اصولی، متکلم و ادیب بود.
وی در ربیع الاول ۴۵۳ (هجری قمری) در مهدیه، از شهرهای افریقیه (
تونس) متولد شد.
ایشان پس از نشو و نما در این شهر به کسب علم و دانش روی آورد.
ابوعبداللّه اساتیدی همچون
ابوالحسن علی بن محمد ربعی لخمی (م
۴۷۸)،
ابومحمد عبدالحمید بن محمد سوسی داشته است.
قاضی عیاض بن موسی،
ابوجعفر بن یحیی قرطبی وزغی، ۲ عبدالسلام برجینی، ابن فرس و ابن مقریء نیز از او روایت کرده‌اند.
امام مازری به تدریس اصول فقه و دین اشتغال داشت.
به گفته
ابن فرحون، در زمان خودش میان مالکیه فقیه‌تر از او یافت نمی‌شد.
او در علوم گوناگون از جمله حساب و پزشکی صاحب‌نظر بود.
ایشان چنان که در فقه فتوا می‌داد، در پزشکی نیز نظر می‌داد و همگان به او مراجعه می‌کردند.
اندلسی بسیار خوش اخلاق و خوش برخورد بوده و قلمش را بلیغ‌تر و رساتر از زبانش گفته‌اند.
مجلس او نیز بیشتر به خواندن اشعار و ذکر حکایات می‌گذشت.
محمد بن علی تألیفاتی در فقه و اصول، عقاید و ادب داشته که عبارت‌اند از:
• ایضاح المحصول فی (مِن) برهان الاصول ابوالمعالی جوینی؛
• المُعْلِم بفوائد صحیح مسلم در شرح صحیح مسلم (خطی)؛ (قاضی عیاض بر پایه و اساس این کتاب و به عنوان تکمله آن، کتاب
الاِکمال را نوشته است.)
• شرح التلقین قاضی ابومحمد عبدالوهاب بن علی بغدادی (م
۴۲۲) در فقه، (در ده مجلد)؛
• نظم الفرائد فی علم العقائد؛
• تعلیق علی المدوّنه؛
• الکشف و الأنباء فی الردّ علی الإحیاء غزّالی.
مازری در هجدهم ربیع الاول سال ۵۳۶ (هجری قمری) در ۸۳ سالگی در مهدیه چشم از جهان فرو بست و در مُسْتَنیر، آبادی بین مهدیه و سوسه
دفن شد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن علی مازری»، ج۴، ص۳۸۲-۳۸۱.
