تبرا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تبرا نسبت به دشمن در آموزه‌های اسلامی به معنای انزجار از خصومت و تجاوز است، نه نفرت‌ورزی نسبت به انسان‌ها.
این مفهوم نوعی خودآگاهی و هشیاری در برابر دشمن محسوب می‌شود که مانع غافلگیری و فریب می‌گردد.
تبرا متوجه اعمال خصمانه است و نه کرامت ذاتی انسان.
نمونه‌ای از این معنا، غرب‌ستیزی در جهان
اسلام در برابر سیاست‌های خصمانه غرب است که بر پایه
تبرای‌قرآنی تبیین می‌شود.
در مقابل،
تولی به معنای گرایش و روابط عاطفی است که نسبت به دشمنِ پافشار بر خصومت جایز نیست.
تبرا نسبت به دشمن كه بر خصومت خود پاى مى‌فشارد، نوعى خودآگاهى و هشيارى در برابر عمليات خصمانه‌ی دشمن محسوب مى‌شود كه مى‌تواند عامل بازدارنده از غافلگير شدن در كمند دشمن باشد. مفهوم تبرا نسبت به خصم، كينه‌توزى و نفرت‌ورزى به انسان‌ها تلقى نمى‌شود، بلكه تبرا ابراز انزجار نسبت به خصومت دشمن و اعمال تجاوزكارانه اوست كه در حقيقت چيزى جز انزجار از تجاوز محسوب نمى‌شود.
انسان از ديدگاه اسلام داراى كرامت ذاتى است، اما او هم به دليل اعمالى كه مرتكب مى‌شود، يا مورد ستايش و يا نكوهش قرار مى‌گيرد.
تبرا از دشمن به خاطر بعد انسانى او نيست بلكه به علت تجاوز و خصومتى است كه به ناحق از خود نشان مى‌دهد. غرب ستيزى جهان اسلام در برابر خصومت‌هاى غرب، نوعى تبرّا و اظهار انزجار نسبت به سياست‌هاى خصمانه غرب مى‌باشد. غرب ستيزى بر مبناى تبرّاى قرآنى
اين امكان را براى جهان اسلام فراهم مى‌كند كه نه‌تنها در برابر خصومت‌هاى موجود عكس‌العمل منطقى نشان دهد بلكه نسبت به تداوم و تكرار ان ممانعت به عمل آورد.
تولى به مفهوم گرايش و تمايلات با حسن ظن و توأم با روابط عاطفى است و چنين حالتى در برابر دشمنى كه بر خصومت خود پاى مى‌فشارد به معناى آن است كه عمليات خصمانه‌ی دشمن مورد تأييد است يعنى چنين كسى خود عضوى از دشمن است.
•
عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، ج۱، ص۴۷۵.
