• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بلنسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




محمد بن عبدالرحمن لخمی۵۲۱ هـ.ق) ادیب، فصیح، دانشمند نحو و لغت، صاحب نظم و نثر و عالم برجسته اندلس بود که ابن عربی او را ستوده است.
وی در دانیه و بلنسیه دانش اندوخت و سپس در مریه به تدریس پرداخت و تا پایان عمر همان‌جا اقامت کرد.
میان او و ابن سیده منازعه‌ای رخ داد و رساله‌ای در رد وی نوشت که به‌عنوان یکی از بهترین رسایل شناخته شده است.
ایشان نزد ابوعلی صدفی، ابوبکر بن عربی و ابوالحسن بن سیده علم آموخت.
وی شاگردانی همچون ابن مطرف، زیاد بن صفار، ابوبکر بن رزق و ابن خلیل پرورش داد.
او در محرم ۵۲۱ (هجری قمری) در مریه درگذشت.
هرچند سال‌های ۵۱۷ (هجری قمری) و ۵۲۰ (هجری قمری) نیز برای وفات او ذکر شده است.



ابوعبداللّه محمد بن عبدالرحمان بن خلصه لخمی بلنسی ادیب و عالم قرن چهارم و پنجم (هجری قمری) اهل بلنسیه اندلس بود.
اصل او را از شرّیون از توابع بلنسیه دانسته‌اند.
سمعانی، شذونی، منتسب به شذونه از توابع اشبیلیه را نیز از القاب وی می‌داند.
ایشان در دانیه و بلنسیه به آموختن علوم گوناگون پرداخت.
سپس به مریه رفت و در آنجا کلاس‌های درس برپا کرده و تا پایان عمر در آنجا اقامت نمود.


ابوعبداللّه همچنین موطأ مالک، صحیح مسلم و جامع ترمذی را نزد ابوعلی صدفی خواند و از او اجازه روایت نیز داشت.
[۵] ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۳.

از دیگر استادان او ابوبکر بن عربی و ابوالحسن بن سیده بودند.


محمد بن عبدالرحمان شاگردانی همچون ابوعبداللّه محمد بن احمد بن مطرف، زیاد بن صفار و ابوبکر بن رزق که کتاب سیبویه را نزد او خواند؛ داشت.
همچنین ابوبکر محمد بن ابن خلیل که ردیه او را بر ابن سیده نقل کرده،
[۸] ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۳.
از شاگردان وی شمرده شده‌ است.


ابوعبداللّه لخمی فردی فصیح و فهمیده، استاد ادبیات و حافظ لغات عربی، اهل نظم و نثر و عالم به نحو بود در حدی که ابن عربی او را ستوده است.
[۱۰] دیاب، عبدالمجید، ریاض، اشارة التعیین فی تراجم النحاة و اللغویین، ص۳۲۴.



ابن خلصه که منازعه‌ای بین او و ابومحمد علی بن سیده درگرفت و ایشان رساله‌ای در رد ابن سیده نگاشت که از بهترین رسایل توصیف شده است.
[۱۱] دیاب، عبدالمجید، ریاض، اشارة التعیین فی تراجم النحاة و اللغویین، ص۳۲۴.



لخمی رساله‌ای در رد ابن سیده نگاشته بود.


بلنسی در ماه محرم سال ۵۲۱ (هجری قمری) در مریه درگذشت و ابوالخطیب ابوالاصبغ حطّام بر او نماز خواند.
سال‌های ۵۱۷ (هجری قمری) و ۵۲۰ (هجری قمری) نیز به عنوان سال وفاتش ذکر شده است.

(دیگر منابع:
[۱۵] زبیدی، محمد بن حسن، طبقات النحویین و اللغویین، ص۱۵۶.
[۱۸] کشاف معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۸۲۵.
)

۱. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۱، ص۳۴۷.    
۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۷۲.    
۳. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۱، ص۳۴۸.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۲.    
۵. ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۳.
۶. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۲۸.    
۷. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۱، ص۳۴۸.    
۸. ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۳.
۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۲.    
۱۰. دیاب، عبدالمجید، ریاض، اشارة التعیین فی تراجم النحاة و اللغویین، ص۳۲۴.
۱۱. دیاب، عبدالمجید، ریاض، اشارة التعیین فی تراجم النحاة و اللغویین، ص۳۲۴.
۱۲. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۱، ص۳۴۷.    
۱۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۲.    
۱۴. ابن ابار، محمد بن عبدالله، تحفة القادم، ص۷.    
۱۵. زبیدی، محمد بن حسن، طبقات النحویین و اللغویین، ص۱۵۶.
۱۶. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، البلغه فی تراجم أئمة النحو و اللغه، ص۲۷۱.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۳۳.    
۱۸. کشاف معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۸۲۵.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن عبدالرحمن لخمی»، ج۴، ص۳۷۹.






جعبه ابزار