• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کفرطابی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابن منیره کفرطابی۵۵۳ هـ.ق) ادیب، نحوی، لغوی و شاعر برجسته شامی بود.
او حدود چهل سال به عنوان مدرس و امام جماعت جامع حلب فعالیت کرد.
نزد استادانی چون ابوالسمح فقیه حنفی و ابوعبداللّه طلیطلی دانش آموخت.
ایشان شاگردانی مانند هبه‌اللّه برادر ابن عساکر و محمود شیزری تربیت کرد.
آثار او شامل بحر النحو (در نقد قواعد نحویان)، نقد الشعر (یا البدیع فی نقد الشعر)، غریب القرآن و مجموعه‌ای از اشعار است.
برخی منابع رباعی شگفت‌انگیزی از وی با واژگانی سراسر حاوی حرف «ز» نقل کرده‌اند که نشان از تسلط بالای او بر لغت و شعر دارد.
ایشان در سوم رمضان سال ۵۵۳ (هجری قمری)، اندکی پس از زلزله مهیب شام سال (۵۵۲ هـ.ق) درگذشت.



ابوعبداللّه محمد بن یوسف بن عمر کَفَرْطابی معروف به ابن منیره ادیب، نحوی، لغوی، شاعر بود.
او منسوب به کَفَرطاب، شهری در سوریه بین مَعَرّه و حلب و ساکن شَیْزر، ناحیه‌ای نزدیک مَعَرّه بود.
ایشان مدت چهل سال مدرس و امام جماعت جامع حلب بود.


ابوعبداللّه که از استادان او ابوالسمح فقیه حنفی و ادیب ابوعبداللّه طلیطلی را می‌توان نام برد.


محمد بن یوسف شاگردانی مانند ابوالحسین هبه اللّه برادر ابن عساکر و ابوعبداللّه محمود بن نعمة بن رسلان شیزری داشت.



ابن منیره آثاری داشت که عبارتند از:
• بحر النحو (البحر فی النحو)؛ که در آن بسیاری از قواعد نحویان را نقض کرده است.
• نقد الشعر (البدیع فی نقد الشعر)؛
• غریب القرآن در لغات مشکل آن.
[۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۱۲۲.

وی مجموعه شعری نیز داشت که ابن عساکر بعضی از اشعار او را ذکر کرده است.
همچنین عماد اصفهانی یک رباعی از او را نقل کرده که در تمام کلمات آن حرف « ز » آمده است
[۶] اصفهانی، عماد، خريده القصر وجريده العصر قسم شعراء العراق ج۱، ص۵۳۷.
و این نشان دهنده تسلط عمیق ایشان به لغت و شعر بوده است.


کَفَرْطابی که بعضی از منابع تاریخ وفاتش را به اشتباه سال (۴۵۳)
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۱۲۲.
یا (۵۰۳ هـ.ق) ذکر کردند ولی بنابر مشهور و بنا به گفته شاگردش محمود شیزری، ایشان پس از زلزله هولناک سال ۵۵۲ (هجری قمری) شام که بسیاری از شهرهای شام ازجمله حلب، مَعَره، کفرطاب و شیزر را درهم کوبید، در سوم ماه رمضان ۵۵۳ (هجری قمری) وفات یافت.






۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۱۴۹.    
۲. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۶، ص۳۱۹.    
۳. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۶، ص۳۱۹.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۱۲۲.
۵. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۶، ص۳۱۹.    
۶. اصفهانی، عماد، خريده القصر وجريده العصر قسم شعراء العراق ج۱، ص۵۳۷.
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۹، ص۱۲۲.
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۲۷.    
۹. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۱، ص۲۱۸.    
۱۰. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۶، ص۳۲۱.    
۱۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۱۶۱.    
۱۲. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۵، ص۶۶.    
۱۳. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۸، ص۲۳۸.    
۱۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۸.    
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۱۳۲.    
۱۶. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۲۸۵.    
۱۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۷۳.    
۱۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۲۰۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «ابن منیره کفرطابی»، ج۴، ص۳۷۶.






جعبه ابزار