• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن دراج قسطلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن دراج قسطلی (۳۴۷ ـ ۴۲۱ هـ.ق) شاعر و ادیب معروف اندلسی بود.
وی به خاطر اشعارش در مدح حاکمان، به ویژه ابن ابی‌عامر، در دربار مشهور شد.
او شاگردان برجسته‌ای داشت که می‌توان به علی بن احمد بن حزم فارسی، ذوالوزارتین احمد بن حسین بن حی اشاره کرد.
وی اثر مهمی به‌جا گذاشته که آن دیوان شعر است.
ایشان در سال ۴۲۱ (هجری قمری) درگذشت.



ابوعمر احمد بن درّاج قَسْطَلی اندلسی معروف به ابن درّاج اهل قسطله اندلس، از قبیله بربرنژاد صنهاجه از خاندان دراج بود.
او در سال ۳۴۷ (هجری قمری) متولد شد.
خاندانش بنی دراّج از دیرباز در این شهر ساکن بودند و ریاست قَسْطله را یکی پس از دیگری برعهده داشته‌اند. از این‌رو این شهر به قسطله درّاج شهرت یافت.



وی شاعر و از ادیبان مشهور اندلس و نامه‌نگار در دیوان دولت منصور بن ابی‌عامر در سال ۳۸۲ بود.
او را در ردیف متنبی و ابوتمام حبیب بن اوس شمرده‌اند.
وی اول کسی بود که اشعاری در مدح ابن ابی‌عامر سرود. شعرش مورد پسند حاکم قرار گرفته و دستور داد نام ابن درّاج را در دفتر شاعران رسمی مستمری‌بگیران دربار ثبت کنند.
او به بعضی از شهرهای اندلس سفر کرد و اشعاری در مدح بزرگان و حاکمان سرود.
ایشان که به لغت و انساب نیز آگاهی داشت، یکی از مشهورترین قصاید خود را در مدح علی بن حمود و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) سرود.


ابوعمر شاگردانی داشته که می‌توان به علی بن احمد بن حزم فارسی، ذوالوزارتین احمد بن حسین بن حی اشاره کرد.
[۱۰] اشبیلی، ابی‌بكر بن خیر، الفهرست،ج۱، ص ۴۱۴.



قسطلی اثری که از او به‌جا مانده دیوان شعر اوست.


احمد بن دراج در سال ۴۲۱ یا ۴۲۸ (هجری قمری) درگذشت.
[۱۴] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۵، ص۱۲۱.




۱. ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة أنساب العرب، ص۵۰۱.    
۲. ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ص۴۴.    
۳. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۵۰.    
۴. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۶۵.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۶۵.    
۷. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج۲، ص۱۱۹.    
۸. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوه المقتبس، ص۱۱۳.    
۹. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۵۰.    
۱۰. اشبیلی، ابی‌بكر بن خیر، الفهرست،ج۱، ص ۴۱۴.
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۶۵.    
۱۲. ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ص۴۴.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۶۵.    
۱۴. بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۵، ص۱۲۱.
۱۵. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج۲، ص۱۱۹.    
۱۶. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۱۳۵.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۳۳.    
۱۹. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۳، ص۱۷۸.    
۲۰. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹.    
۲۲. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة، ج۴، ص۲۷۲.    
۲۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۰۴.    
۲۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۳۴۷.    
۲۵. انوشه، حسن، فرهنگ زندگی‌نامه‌ها، ج۱، ص۴۱۷.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن دراج قسطلی»، ج۳، ص۸۱.






جعبه ابزار